Duivels dilemma: zzp’er blijven of een baan zoeken?

Laatst sprak ik iemand die zich als zzp’er heeft gevestigd omdat banen zo moeilijk te krijgen zijn. Het loopt eigenlijk best aardig, dat wil zeggen hij wordt voor van alles gevraagd: een workshop leiden, een lezing houden, in een forum deelnemen. Maar een behoorlijke omzet, echt een inkomen, dat is het niet. Droog brood en zelfs daarvan nog maar weinig. Hij wil eigenlijk de optie van een baan wel open houden. Dan wil hij – om een kans te maken een baan te vinden – zijn hele netwerk laten weten dat hij een baan zoekt. Maar kun je daarvoor uitkomen? Of loop je dan het gevaar dat je eigen bedrijf niet meer serieus wordt genomen en dus de weinige klanten die je hebt, ook nog wegblijven?

Dit is een dilemma: twee alternatieven die aantrekkelijk zijn, maar elkaar uitsluiten.

Kies je voor het ene alternatief (een eigen bedrijf – klanten werven), dan breng je het andere (een baan vinden door overal bekend te maken dat je op zoek bent) in gevaar en vice versa.

Bij een dilemma spelen rationele en emotionele argumenten een rol. Je doet er goed aan om die allemaal eens op te schrijven bij de beide alternatieven. De rationele argumenten zijn de kansen,  de risico’s en de consequenties van beide alternatieven. De emotionele argumenten zijn je gevoelsmatige voorkeuren; die weerspiegelen vaak ook de waarden die onder elk alternatief liggen. Waarden zijn opvattingen over wat goed  of wenselijk is, die ons gedrag sturen, dus ook het jouwe. Zo krijg je twee rijtjes, voor elk alternatief één: de feiten (hoe is de banenmarkt versus een ondernemingsplan) en jouw beweegredenen (wat wil je bijdragen aan de maatschappij, waar loop je warm voor).

Dan zijn er twee manieren om tot een besluit te komen:

1. Je geeft de twee rijtjes gevoelsmatig een cijfer (wat vind je ervan) en je kiest hetgeen het hoogste cijfer krijgt. Je zet het andere uit je hoofd en je probeert het beste te maken van je keuze. Je hebt het dilemma opgelost door één alternatief te kiezen.

2. Je vindt een derde weg, die het kiezen overstijgt. Dat heet een paradoxale oplossing voor een dilemma vinden. In ons voorbeeld: je maakt een bedrijf, waarin je – naar keuze door je opdrachtgever – je in tijdelijke loondienst of als free-lancer laat betalen. Dat zet je duidelijk bij je tarieven. En het zou natuurlijk kunnen zijn dat je ergens blijft hangen in een baan. Ik doe dat zo en het werkt. Juist in tijden van crisis wordt dit geaccepteerd, denk ik. Omdat het voor opdrachtgevers ook handig is om het voordeligste te kunnen kiezen: tijdelijk dienstverband of free-lance.

Voor het omgaan met een dilemma zo op deze manier bestaat een mooie methode, die je stapsgewijs meeneemt vanaf het formuleren van het dilemma tot het nemen van een besluit. Sta je voor een dilemma? Ik help je er graag doorheen.

 

Advertisement

Geen ondernemingsplan, toch zzp’er

In mijn vorige blog heb ik een lans gebroken voor het maken van een ondernemingsplan als je als zzp’er werkt. Maar het hoeft niet altijd. Wanneer is een ondernemingsplan niet nodig?

Om te beginnen moet aan twee voorwaarden zijn voldaan. De eerste voorwaarde is dat je een beroep hebt waar weinig investering voor nodig is,waardoor je weinig financieel risico loopt. Bijvoorbeeld voor het beroep van coach heb je niet veel meer nodig dan een werkplek in je eigen huis, een laptop en een website. En als tweede voorwaarde moet je voldoende inkomen hebben om van te leven. Eigen vermogen of een (rijke) partner of een part-time baan kan daarin voorzien. Een uitkering is onvoldoende voorwaarde, want de meeste uitkeringen hebben bepalingen dat je de uitkering verliest als je een half jaar een bedrijf hebt, ongeacht of je succes had of niet.

Als niet aan deze beide voorwaarden is voldaan, is het dus verstandig wel een ondernemingsplan te maken.

Blijft wel de vraag waarom je, als je al een inkomen hebt, je überhaupt zou vestigen als zzp’er. Daar kunnen heel goede redenen voor zijn.

1. Je hebt nu geen baan en je wilt er erg graag een krijgen. Je wilt dus eigenlijk geen zzp’er zijn. Je gebruikt je eigen bedrijf om in de running te blijven en om geen gat in je cv te krijgen. Heel goed om jezelf dan als zzp’er te afficheren. Er komt wel een lastig dilemma op je weg: kun je jouw klanten de zekerheid bieden dat je jouw offertes gestand doet? Of zeg je hen op zodra je een baan hebt gevonden? Op dit dilemma ga ik in een volgende blog verder in.

2. Je hebt jonge kinderen en wilt daar grotendeels zelf voor zorgen. Echter je wilt wel over een aantal jaren weer volop aan het werk. Je wilt bijvoorbeeld vanuit huis enkele jaren je vak uitoefenen om het makkelijk te kunnen combineren met de zorg voor je kinderen. Vanwege de zorg voor mijn kinderen heb ik eerst jaren part-time in loondienst gewerkt onder meer als docent in het hoger onderwijs. Het liefst wilde ik daarna weer terug naar mijn beroep van (extern) organisatie-adviseur, maar welk organisatie-adviesbureau zou geloven dat ik dat nog kon? Dus heb ik mij als zzp’er gevestigd. Een paar oude bekenden gaven me wat opdrachten. Ik bewoog me weer in kringen van vakgenoten (“Hé, ben je weer terug?”) en  na een tijd werd ik uitgenodigd om te solliciteren naar een partnerschap in een maatschap. Ik heb 20 jaar met plezier in de maatschap gewerkt.

3. In jouw vak is de concurrentie (te) groot, maar je wilt het wel blijven uitoefenen. Dit geldt bijvoorbeeld voor veel kunstenaars, die zeer gemotiveerd zijn om hun vak uit te oefenen maar in de huidige tijd niet voldoende kunnen verdienen. Het geldt ook voor coaches en psychotherapeuten, voor wie het belangrijk is om hun ervaring bij te houden voor hun registratie in de beroepsgroep.

4. Je bent op weg naar je pensioen. Eigen baas zijn, precies datgene doen waar je goed in bent en dat je graag doet. Je wilt rustiger aan, maar volop in je interessante werkomgeving blijven functioneren. Ik doe dat nu en ik geniet ervan. En veel leeftijdsgenoten zie ik hetzelfde doen.

Vier goede redenen dus om als zzp’er aan het werk te gaan zonder ondernemingsplan, maar wel met een duidelijk doel voor je levensloopbaan. Herken je je in deze blog of heb je er vragen over? Laten we ons aan elkaar spiegelen, plaats een reactie op deze blog!